Yeni bir kurs ile karşınızdayım. Aslında başlığa aldanmayın. Yani Rusçaya yeni başlamış olmanız gerekmiyor. Gelin biz bu yazıyla birlikte Rusça öğrenmeye başlayalım. Alfabeyle başlamayalım. Birkaç bilgilendirme ile kursumuza başlayalım.
Şimdi, Rusçanın en kafa karıştıran özelliği cinsiyetlerdir. (Şimdi bahsedeceğim şey pek kafa karıştırmaz ama iyelik eklerine bilmem kimlere giriştiğinizde can yakar.) Kız-erkek olayına birazdan deyineceğim ancak bir de cansız olan nesneler için kullanılan bir şey vardır. Yani ingilizcedeki “it” gibi düşüneceğiz bunu. O da “ona” dır. Yani okunuşu böyledir. Yazılışı da, онό şeklinde oluyor. İkinci o harfinin üzerinde çizgi olduğu dikkatlerden kaçmamıştır. İşte bu ona okunuşta “a” sesinin telaffuzunu sağlıyor. Şimdi oralara da girecek olursak ohooo işimiz iş lan. Böyle olur mu bu hiç. Ne sandınız siz Rusçayı? Kolay mı lan öyle?
Tamam. Sakin. Ne güzel gidiyorduk değil mi? Kısaca okunuş olaylarını da anlatayım. Ya şimdi üzerinde çizgi olunca a diyoruz da, bazen olmayınca da diyoruz işte. Mesela, Kto eta? buradaki eta kısmındaki a aslında o harfidir. Yani yazılışı kısmen şu şekilde KTO 3TO? Bir de şto eta? var. Yani o harfi var ve üzerinde virgül yoksa bunu kısa a şeklinde telaffuz ediyoruz. et-a diye uzatmıyoruz yani. Net! Piknik!
kto; canlılar için.
şto; cansızlar için.
Bir de şota var. O da arveladze.
Neyse bunları geçelim. Böyle olmaz çünkü bu. Vazgeçtim.
Rus kız isimlerinin ve soyisimlerinin neden hep “a” harfi ile bittiğini biliyor muydunuz? İşte bilmiyordunuz, öğrendiniz. Daha öğrenmediniz. Bunun da cinsiyetle ilgisi var. Nasıl ki “ona” cansızlar için kullanılıyorsa онà da kızlar için kullanılıyor. İkisinin telaffuzu aynı. Erkekler için ise он. Bu kadar kolay erkeklerin. “on” dedin mi biter iş.
Neyse işte, kızların isim ve soyisimlerinin sonuna “a” harfi gelmesi alfabelerindeki, ya da kurallarındaki bu olaydan kaynaklanıyor.
Maria Sharapova‘yı hepimiz az çok biliriz. Maria Sharapova’yı bilenler için söylüyorum, denize bakan taraftan servis kullanacak. Bu kızın babasının soyadı ne olacak demek ki? Sharapov olacak. Yaa yaa. Bana son harfi “a” ile bitmeyen kız isim ya da soyismi ile gelirseniz bilin ki o Rus değildir.
Hædi hayırlı işler.
SON NOT: Belki bir ara devam ederiz güzelce, derli toplu falan. Bir anda girişince bu işe olmuyormuş. Nerede neyi anlatacağını bilemiyorsun.
BİR BİLGİ DAHA;
Rusçada iki ayrı alfabe var. Bunu da bilin. Birisi el yazısı, diğeri dijitaj yazı. Yani bilgisayarda yazdığımız yazı. Klavye alfabesi diyebiliriz. O yüzden her iki alfabeyi de öğrenmek gerek. Misal dijital ortamda “T” harfi bildiğimiz t harfi iken, el yazısına geçtiğimizde bu “m” oluveriyor. İkisini de “t” olarak telaffuz ediyoruz ama.
Bu işler böyle. Hadi öptüm.